در گفتگوهاى صلح باید منافع ملى کشور به معامله گرفته نشود"

کابل (پژواک، ۴ کب ٩٣): اکثريت مصاحبه شونده‌هاى شامل يک نظرسنجى، از تلاش هاى صلح با طالبان حمایت مشروط می‌کنند؛ اما بيست درصد آنها در اين راستا به عملکرد پاکستان به ديدۀ شک می‌نگرند و مخالف گفتگو با طالبان می‌باشند.
با ايجاد حکومت جديد در ماه ميزان سال روان در افغانستان، در حالى روابط ميان کابل و اسلام آباد بهتر شده است که  پاکستان در بيش از يک دهۀ گذشته متهم به حمايت از مخالفين مسلح دولت افغانستان بود و پرويز مشرف رييس جمهور پيشين اين کشور نيز اخيراً پذيرفته است که پاکستان براى تضعيف دولت افغانستان، از طالبان حمايت می‌کرد.
اما اکنون ظاهرا ديده می‌شود که به دنبال سفرهاى محمد اشرف غنى رييس جمهور افغانستان به چين و پاکستان، سفرهاى متعدد مقام‌هاى پاکستان به افغانستان و افزايش ناامنى ها در پاکستان، وضعيت طورى تغيير کرده که وزير داخله پاکستان آن را معجزه خوانده است.
همچنان دولت افغانستان تلاش هاى پاکستان در قبال تامين صلح را ستايش نموده و رييس جمهور افغانستان گفته است که اکنون بيشتر از هر زمان ديگر، زمينه براى تامين صلح در کشور مساعد شده و اميدوار به دستاوردهاى خوب در اين راستا می‌باشد .
با اين حال، گزارش هايى وجود دارد که هیئتی از نمایندگان گروه طالبان به اسلام‌آباد، پایتخت پاکستان رفته‌ و چین که تلاش هایی برای میانجیگری بین طالبان و دولت افغانستان انجام داده است، نیز در جریان سفر این هیئت قرار دارد.
اما طالبان بصورت رسمی تايید نکرده اند که دفتر این گروه در قطر فعال است و نمایندگان آنها برای مذاکره به اسلام‌آباد رفته‌اند.
آژانس خبرى پژواک، در مورد اين روند با يکصد تن از باشندگان مرکز و ٢٤ ولايت کشور(ننگرهار، لغمان، هرات، بلخ، کندهار، نيمروز، فراه، سمنگان، کندز، پروان، خوست، فارياب، کنر، غزنى، بغلان، جوزجان، زابل، کاپيسا، هلمند، پنجشير،غور، بادغيس، میدان وردگ و باميان) گفتگو نموده است.
مصاحبه شونده ها به شکل تصادفى انتخاب شده‌، بلندتر از ١٨ سال عمر دارند و ٢٥ تن آنها را زنان تشکيل می‌دهند.
هفتاد تن از مصاحبه شونده ها از تلاش ها براى مذاکرات صلح با طالبان حمايت نموده؛ اما شرايطى براى اين مذاکرات پيشنهاد کرده اند، اما ده تن دیگر گفته اند که مذاکرات صلح بايد بدون پيش شرط ها باشد.
حفظ منافع ملى، رعايت حقوق زن و حفظ دستاوردهاى ١٤ سال گذشته از پيشنهادهاى مصاحبه شونده ها است و شمارى از آنها گفته اند که دولت افغانستان بايد در روند گفتگوها به دليلى از احتياط کار بگيرد که پاکستان در آن نقش دارد.
حفظ منافع ملى 
چهل تن از مصاحبه شونده ها مى گويند که مذاکرات صلح بايد با درنظرداشت حفظ منافع ملى کشور صورت گيرد.
حميرا ساقب يک تن از فعالين حقوق زن درکابل گفت که مذاکره باطالبان يک اقدام نيک است؛ زيرا صلح آرزوى ديرينه مردم افغانستان است؛ اما بايد دراين مذاکرات چون طالبان و پاکستان دخيل است، بايد منافع ملى کشور درنظرگرفته شود.
موصوف بدون ارايه جزئيات افزود که در مذاکرات صلح، معامله گرى نشود وبه خصوص درقسمت تماميت ارضى کشور معامله صورت نگيرد.
همچنان بشير بيژن يک تن از آگاهان امور سياسى گفت که مذاکرات صلح با طالبان و تامين صلح در افغانستان يک نياز مبرم است.
اما موصوف افزود که بايد دولت افغانستان براى اين گفتگوها استراتيژى مشخص داشته باشد، که در آن خطوط قرمز برجسته باشد تا منافع ملى کشور درخطر نيفتد.
موصوف گفت که تماميت ارضى کشور، يکى از منافع ملى مى باشد که دراين استراتيژى به عنوان خط قرمزجا داده شود و دراين مذاکرات منافع ملى به بازى گرفته نشود.
رعايت حقوق زن و حفظ دستاوردها  
بيست تن از مصاحبه شونده ها می‌گویند که در مذاکرات صلح، بايد به رعايت حقوق زنان و دستاوردهاى بيش از يک دهۀ گذشته توجه شود.
کرشمه باشندۀ چاريکار مرکز ولايت پروان گفت: "مذاکرات صلح يک اقدام نيک است، خيلى خوشحال هستم؛ اما بايد در مذاکرات شرط گذاشته شود که طالبان به حقوق زنان وحقوق بشر احترام مى گذارند."
او افزود که اين مذاکرات بايد منجر به منع زنان از تعليم و کار در بيرون از منزل نشود.
پانزده تن از زنان مصاحبه شونده ها گفته اند که حقوق زنان بايد قربانى گفتگوهاى صلح نشود.
عبدالوهاب باشنده شهرکابل گفت که تلاش هاى اخير گفتگوى صلح نه تنها وى بلکه تمام مردم افغانستان را خرسند ساخته است؛ زيرا تمام افغان ها از جنگ و ناامنى ها به ستوه آمده اند.
او افزود: "در مذاکرات بايد به حقوق زنان البته حقوقى که اسلام به زنان داده است، آزادى بيان و ساير دستاورهاى ١٤ سال گذشته در چوکات اسلام و منافع ملى کشور توجه شود."
احتياط در روند مذاکرات
ده تن ازمصاحبه شونده ها گفته اند که دولت افغانستان بايد در مذاکرات صلح با طالبان از احتياط کار گيرد.
عبدالهادى ايوبى شاعر و نويسنده و باشنده شهر کابل گفت که آغاز گفتگوهای صلح با طرفين درگير جنگ، خبرخوش و اميدوارکننده براى مردم افغانستان است؛ اما بايد دراين روند از نهايت احتياط کار گرفته شود. 
وى افزود: "هيچگاهى پاکستان در مقابل افغانستان نيت خوب نداشته و دولتمردان افغانستان، براى اينکه بار ديگر فريب پاکستانى ها را نخورند؛ بايد با نهایت ظرافت، درایت و تجربه از گذشته، اين روند را پيش ببرند."
گفتگوهاى صلح بدون پيش شرط ها
ده تن از مصاحبه شونده ها گفته اند که گفتگوهاى صلح، بايد بدون هيچ پيش شرطى آغاز شود.
گل رووف باشنده ولسوالى تنى ولايت خوست و يک تن از مصاحبه شونده هاى يادشده، ضرورى می‌داند که با طالبان مذاکره شود.
او گفت که هردو جانب (دولت افغانستان و طالبان) بايد گذشت داشته باشند و براى آغاز گفتگوهاى صلح هيچ شرطى نگذارند؛ زيرا مردم افغانستان ديگر جنگ و ناامنى ها را تحمل کرده نمى توانند.
مخالفت با گفتگوهاى صلح  
بيست تن از مصاحبه شونده ها با ارايه دلايل مختلف، مخالفت شانرا با مذاکرات صلح بيان نموده اند.
آرزو محصل سال سوم  پوهنځى حقوق پوهنتون حکیم سنایی ولايت بغلان گفت: "فکر می‌کنم که باز هم حکومت پاکستان یک برنامۀ جدید دارد و شاید یک تعداد از طالبان با دولت مذاکره کنند و یک تعداد با "داعش" یکجا شوند؛ بنا بر اين مذاکره در حال حاضر نتیجه نخواهد داد."
احمد فيروز باشندۀ شهرکابل گفت: "براى همه معلوم است که تاريخ طالب تيرشده، حالى وقت داعش رسيده و صلح با کسانى که تاريخ شان ختم شده است نتيجه ندارد."
به باور او در "برنامه جديد ناامنى ها" گروه "داعش" وارد صحنه و جاگزين طالبان مى شود.
او نگفت که برنامه جديد ناامنى ها از سوى کى ها طرح شده است.
اما حمید نوری باشنده قابضان ولسوالی رخه پنجشیر گفت: "طالب دشمن مردم افغانستان است، با طالب ها مبارزه باید صورت بگیرد، نه صلح؛ به خاطرى که گاهی به نام طالب گاهی به نام القاعده وگاهی به نام داعش ظهور می‌کنند؛ پس معلوم می‌شود که همۀ آنها دشمنان افغانستان هستند."
آريانا باشنده شهر مزار شريف گفت: "طالبان قابل اعتبار نيستند و مذاکره با آنها نتيجه نمى دهد، صرف وقت ضايع کردن است؛ هربارى که يک طالب از زندان رها شده دو باره به انتحار کردن آماده شده است."
اما به گفتۀ منيلا باشندۀ مکروريان اول شهرکابل، تلاش هاى اخير گفتگو با طالبان به دليلى براى مردم قابل اعتبار نيست که پاکستان در اين روند پيشقدم شده است.
به گفته وى، پاکستان هيچ گاه نيت نيک در قبال افغانستان نداشته است و نبايد دولت افغانستان با ميانجگيرى پاکستان وارد مذاکره با طالبان شود؛ زيرا به باور او پاکستانى ها بازى نو را آغاز کرده اند.
همچنان محمد سرور باشنده ولسوالى گرمسير هلمند گفت: "هيچ باور ندارم که اين گفتگوها به نتيجه برسد؛ زيرا تا حال در هر پروسه صلح، ميليون ها دالر به مصرف رسيده؛ اما نتيجه نداده است. فکر نمى کنم که درآينده نيز به نتيجه برسد؛ پس مشوره مه اين است که دولت، وقت خوده بى جا ضايع نکند."