خلاصه
برای تامین صلح همه جانبه در افغانستان، در مورد وضعیت کنونی و دورنمای نشست های مسکو و دوحه، جهت استقرار صلح به سطح ولایتی و توانمندی ها و تجارب زنان افغان و نهادهای مدنی، تحقیق صورت گرفته است. مرکز تعلیمی زنان افغان؛ در شش ولایت کشور، ورکشاپ های صلح را برگزار کرد؛ تا در هرگونه گفتگوهای ممکنۀ صلح، صداها و نظریات زنان شنیده شود؛ اين موضوع در محراق توجه این تحقیق قرار دارد.
این تحقیق، تحت نام صفحۀ جدید نگاشته شده و پلان کاری شماره ۱۳۲۵ افغانستان پیرامون امنیت و عدالت جمعی را عملی می نماید، که توسط AWEC، Cordaid و Oxfam هماهنگی میگردد و از سوی وزارت امور خارجۀ هالند درچارچوب پلان ملی عملی سوم کشور هالند، تمویل شده است. (۲۰۱۶-۲۰۱۹)
میلان و ارجحیت به صلح در حال افزایش
بعد از چند دهه جنگ ها و منازعات، ممکن روند رسمی صلح در افغانستان به نتیجه بینجامد، مذاکرات صلح میان طالبان و زلمی خلیلزاد نماینده خاص امریکا برای صلح افغانستان در دوحه وارد مرحله حساس شده است؛ به اساس گزارش ها در مذاکرات میان طالبان و نمایندگان امریکا پیشرفت صورت گرفته، که طالبان بر موقف خود مبنی بر خروج نیروهای امریکایی از افغانستان پافشاری دارند و تاحدی، طرفین روی این موضوع به هم نزدیک شده اند.
در عین حال، روسیه میزبان چند نشست میان طالبان و سیاسیون افغان در مسکو بود، در هر دو مذاکرات موازی حکومت افغانستان به حاشیه گذاشته شده است، چنین به نظر میرسد که تقرر زلمی خلیلزاد منحیث نماینده خاص امریکا برای صلح افغانستان، آغاز یک حرکت و اولویت کشور متذکره است. طالبان با این تقاضا از ترمپ که سربازانش را از افغانستان بیرون کند؛ به عنوان یک فرصت استفاده میکنند و قصد دارند تا آن را به نفع خود چرخش دهند.
مذاکرات باید با یک روند صلح رسمی اشتباه گرفته نشود - در حالیکه افغانستان پس از سقوط رژیم طالبان سال های خونین را متحمل شده است به اساس آمار پخش شده توسط یوناما، در سال ۲۰۱۸ میلادی به سبب جنگ ها، حدود ۱۱.۰۰۰ فرد ملکی کشته و مجروح شده اند، شایان ذکر است که در حملات مخالفین مسلح، افزایش به عمل آمده و وضعیت امنیتی افغانستان، با گذشت هر روز در حال ناگوار شدن است.
مذاکرات به رهبری و مالکیت افغان ها با کدام وضعیت مواجه خواهد شد؟
اینکه در حال حاضر طالبان و امریکا سرگرم مذاکرات صلح اند، و هدف اساسی این مذاکرات زمینه سازی برای مذاکرات بین الافغانی میباشد، نیاز است تا حکومت افغانستان برای مذاکرات ذات البینی، قانون اساسی افغانستان، دفاع از حقوق زنان و آتش بس صدایش را بلند نماید. در اصل همه این موارد مهم اند که به اساس آن، فلسفه صلح "به رهبری افغان ها پروسه افغانی" در دوحه به ابتکار جهانی مبدل شده است، بلکه طور آشکار منافع دیگران را زیر پا میکنند، نگرانی های جدی وجود دارد که با حاشیه راندن حکومت افغانستان در مذاکرات صلح، طالبان مشروعیت حاصل خواهند کرد، اداره منتخب افغانستان درحالی از نظر انداخته میشود که جامعه جهانی روی آن سرمایه گذاری هنگفت نموده است.
طالبان تاکنون از انجام مذاکرات با حکومت افغان از این جهت انکار ورزیده اند که آنها حکومت را حکومت دست نشانده عنوان میکنند؛ این درحالیست که حکومت افغانستان، به اساس انتخاباتى که در سال ۲۰۱۴ راه اندازی شد و به پیمانه زیاد در آن تقلب صورت گرفت و شفاف نبود، تشکیل شده است. با درنظر داشت این موضوع، یک حکومت منتخب باید از روند مذاکرات به حاشیه رانده نشود؛ زیرا میلیون ها زن و مرد با متقبل شدن تهدید و برخی محدودیت هاسرنوشت مردم و کشور، به سرنوشت حکومت پيوند خورده است. مردم قربانی ها را متقبل شده اند تا اطمینان حاصل شود که حکومت کنونی، دموکراتیک و توانمند است، در این روند ضمن صدای حکومت، صدای زنان افغان نیز از نظر افتیده است.
سهیم ساختن زنان در روند صلح
زنان افغان در زمان زمامداری طالبان، رنج ها و زجرهاى زیادى را متحمل شده اند؛ آنها در مورد از بین رفتن دستاوردهای دهه های اخیر در کشور نگران هستند؛ زنان در رژیم طالبان اجازه نداشتند تا در محضرعام و عرصۀ سیاسی ظاهر شوند. این درحالیست که حکومت افغانستان و نهادهای بین المللی، از حفظ حقوق آنها اطمیان میدهند. در این عرصه ضمانت وجود ندارد؛ زیرا در مذاکرات صلح خطوط واضح قرمز وجود ندارد. با وجودیکه به تغییرات بیشتر نیاز است، ولی از سال ۲۰۰۱ میلادی در راستاى حقوق زنان پیشرفت های قابل ملاحظه اى صورت گرفته است. درحال حاضر، زنان در همه رده های اجتماعی و سیاسی حضور دارند و از زنان دیگر نمایندگی میکنند.
نه تنها که برای زنان در مذاکرات جاری صلح سهم داده نشده، بدبختانه پیش از این هم در دوره های دیگر مذاکرات رسمی و یا غیررسمی صلح که اشتراک زنان در آن حتمی بود، یک زن در آن حضور نداشت؛ به اساس گزارشى که از سوی (Oxfam) در سال ۲۱۰۴ پخش شد، میان طالبان و خارجی ها در خصوص صلح، ۲۳ نشست رسمی و غیررسمی برگزار شده؛ اما زنان افغان در یک نشست هم اشتراک نداشته اند.
در مذاکرات دیگر، اشتراک زنان محدود بود که در دو نشست در مالدیو و سه نشست در فرانسه اشتراک داشتند. با در نظرداشت به روند جاری صلح، چنین روند رسمی وجود ندارد تا مذاکرات دوحه (میان طالبان و امریکا) و مذاکرات مسکو (میان طالبان و سیاسیون افغان) را تمویل نمایند زنان و جوانان افغان، در مورد مذاکرات جاری صلح نگرانی دارند و میگویند که طی مذاکرات، معامله با طالبان، دستاوردهای سال های گذشته را با تهدید مواجه خواهد کرد و بار دیگر نظیر رژیم طالبان، یک نظام روی کار خواهد شد؛ آنها این نگرانی را خیلی جدی مطرح میکنند که برای امریکا خروج نیروهایش خیلی مهم است و گزینش مسیر کوتاه برای صلح نیز این شک ها را افزایش میدهد، که کشور متذکره به حقوق زنان ارجحیت قایل نیست.
زنان، صلح و امنیت منحیث یک کتلست احتمالی
زنان طور عموم روی این موضوع وحدت نظر دارند که در مذاکرات صلح، باید خطوط سرخ آشکار شوند، آنها همچنان احساس میکنند که دستاوردهای آنان قسمی تغییر خواهند کرد که در مذاکرات صلح هیچ در مورد آنان پیشبینی صورت نگرفته و يا دستاوردهاى شان با روند متذکرۀ صلح محدود خواهد شد.
شورای امنیت ملل متحد (UNSC) در سال ۲۰۰۰ میلادی در مورد زنان، صلح و امنیت؛ قطعنامه (UNSCR 1325) شماره ۱۳۲۵ را تهیه کرد؛ قطعنامه متذکره در خصوص جلوگیری از منازعات، مدیریت و حل آن آماده شده و همچنان بر موضوعات وابسته به امنیت و افزایش سهم زنان تاکید دارد. قطعنامه شماره ۱۳۲۵ شورای امنیت و قطعنامه های بعدی آن، به طور کلی موضوعات زنان، صلح و امنیت را احتوا میکند؛ حکومت افغانستان برای تطبیق آن، در برج جون سال ۲۰۱۵ میلادی، روی ترتیب پلان ملی کاری (NAP)، کار را آغاز نموده است. بدین جهت، قبل از برج اپریل سال ۲۰۱۸ میلادی، حکومت افغانستان و جامعۀ جهانی، برای فعالیت های مربوط به پلان متذکره، روی یک بودجه توافق کردند.
پلان ملي عمل، این توانایی را دارد تا در عرصه حقوق زنان و اشتراک آنان، نقش کتلست را ایفا نماید؛ اما نیاز است تا میزان اشتراک زنان افغان در آن مشخص شود؛ به این گونه صدای آنان طور مؤثر به بخشى از مذاکرات روند صلح مبدل خواهد شد. جهت استقرار صلح پایدار برای تمام جوانب، مهم است تا تلاش هايی را حمایت کنند که اطمینان حاصل شود که صدای زنان افغان شنیده میشود و بی اعتنایی در برابر آنان صورت نمیگیرد و به سطح قریه ها و ولسوالی ها در تمام مراحل صلح، به آنها حق اشتراک داده شود.
زنان به مثابه قشر مهم درعرصه ایجاد صلح به سطح محلی
همچنان به همه طور اخص برای فعالان مدنی لازم است تا در رساندن صدای زنان افغان و برای اشتراک آنها در روند مذاکرات، دست به کار شوند و از آنها حمایت کنند؛ زيرا برای زنان افغان دعوت اشتراک در مذاکرات جاری صلح داده نشده؛ درحالیکه زنان افغان در ادوار تاریخ به سطح ملی و منطقوی در حل منازعات نقش بارز ایفا نموده اند. همچنان در خصوص تامین صلح با ایجاد شیوه ها و راه های جدید نیز نقش ایفا نموده میتوانند؛ اما در این اواخر نقش زنان در مذاکرات صلح با طالبان از نظر افتاده است. نظر به گفته های فوق، اشتراک زنان در مذاکرات صلح نقش سازنده دارد و با کلتور اعادۀ صلح ممد واقع شده می تواند؛ زیرا زنان کسانی اند که نسل آیندۀ کشور را پرورش و آموزش میدهند.
در حل منازعات خانواده ها و جامعه، نقش زنان سرشناس از گذشته بارز است و در این عرصه حتی الوسع مسئولیت شان را ایفا نموده اند؛ طور نمونه از تحصن سال گذشته هلمند و راه اندازی مظاهره زنان برای صلح در ننگرهار یاددهانی کرده می توانیم، که از طرفین درگیر درجنگ خواستند تا به آتش بس و صلح روی آورند. حرکت های متذکره زنان، وانمود ساخت که آنها اکنون بر خود اعتماد دارند و جرئت این را دارند تا در برابر ناهنجاری ها صدای شان را بلند نمایند و برای سرنوشت کشور در مذاکرات صلح، نقش شان را اجرا کنند.
اما زنان افغان نگران اند که گویا در مذاکرات جاری صلح میان طالبان و امریکا، دستاوردهای چندسال گذشته نقش بر آب شود؛ از این جهت شمارى از زنان، مانند شبکه زنان افغان (AWN) صدای شان را بلند نموده و برای اشتراک زنان زمینه سازی نموده اند؛ تا در عرصه های اجتماعی، اقتصادی، قانونی، فرهنگی و سیاسی، فعالانه اشتراک ورزند. همچنان باید برای دستاوردهای بیشتر تلاش های مزید نیز صورت گیرد و در روند صلح، از اشتراک معنی دار زنان اطمینان حاصل شود.
" ما (زنان افغان)٫ باور داریم صلحى که تهدید به حقوق زنان و آزادی های بنیادی شان باشد، هیچگاهی دومدار نخواهد بود. محدودیت های ولو مقطعی بالای حقوق زنان تحت نام صلح و امنیت، اصلاً قابل قبول نیست. در صورت نهایی ساختن موافقتنامه صلح، برای زنان حق زندگی، حق دسترسی به صحت و تعلیم، آزادی تحرک اجتماعی و حق اشتراک فعال در فعالیت های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی باید ضمانت گردد." آجندای شش فقره ای شبکه زنان افغان برای اشتراک کننده گان مذاکرات مسکو در ماه فبروری.
برخی خارجی ها، این خواسته های زنان افغان را مورد انتقاد قرار داده اند؛ چیرل بینارد خانم خلیلزاد، مقاله ای را تحت نام (public opinion piece) نگاشته و در آن گفته است که زنان افغان در اصل برای احقاق حقوق شان تلاش نمی ورزند، از جهانیان طور اخص امریکا خواسته بودند تا از مصئونیت حقوق زنان افغان اطمینان حاصل کنند. پخش همۀ این نوع متن ها نه تنها با منافع ملی در تضاد است، بلکه از همه مهمتر این است که طی ۱۸ سال گذشته، از تلاش ها و دستاوردهای زنان افغان چشم پوشی نموده اند. قابل ذکراست که پاسخ به مقاله متذکره از سوی پلوشه حسن پخش شد، بیشتر از دستاوردها و پیشرفت های ۱۸ سال گذشتۀ زنان افغان در آن یادآوری شده است و ادعا نموده که پیش از حمایت ایالات متحدۀ امریکا و برخی کشورهای دیگر، آنها نیز خواستار حقوق شان شده و افزوده اند که نادیده گرفتن تلاش هاى افراد، نه تنها که عمل درست نیست، بلکه زیان بار است.
بحث و گفتگو درمورد صلح فراگیر با نهادهای مدنی
بعد از مذاکرات صلح میان طالبان و امریکا در دوحه، گام های دیگرى نیز برداشته شده و دراین عرصه پیشرفت صورت گرفته است؛ ابتدا اینکه موازی این گفتگوها در مسکو نیز مذاکرات انجام شد، در کابل کنفرانس زنان all-female conference برگزار گرديد و رئیس جمهور لویه جرگه را فرا خوانده است. هدف از برگزاری کنفرانس زنان، این بود که از نظر انداختن حقوق زنان و عدم شمولیت زنان در مذاکرات صلح، بدین معنا است که برای نیل به اهداف سیاسی، تحت نام صلح یک سازش صورت میگیرد؛ آنها همچنان از همه طرف های شامل در صلح خواستند تا از حقوق آنها چشم پوشی نکنند و به قربانی های شان ارج گذاشته شود.
افزون براین، در برج فبروری سال جاری، به میزبانی دفتر ملکی ناتو با نهادهای مدنی نشست تدویر شد، زنان افغان درمورد حقوق تعبیرشده از سوی طالبان برای زنان ابراز نگرانی کردند و بر اهمیت اشتراک زنان در روند صلح پافشاری کردند.
پیش از نشست مسکو، شبکه زنان افغان (AWN) اجندای شش ماده یی را پخش نمود که طی آن نگرانی های شان را با اشتراک کنندگان نشست شریک نمودند و خواستند تا این اطمینان را مبنی بر عدم ضیاع تلاش های شان را بدست آورند، خواسته عمده آنها این بود تا هر نشست که در آینده پیرامون صلح افغانستان برگزار میشود، حضور آنان از نظر نیافتد، به تاریخ ۲۸ فبروری سال ۲۰۱۹، صدها زن از ۳۴ ولایت افغانستان زیرچتر میثاق ملی زنان افغان درکابل جلسه را برگزار نمودند تا در مورد صلح نظریات، خواسته ها و نگرانی های شان را شریک سازند، در پایان نشست از حکومت، طالبان و گروه مسلح دیگر خواسته شده تا بلافاصله ازجنگ دست بکشند و آتش بس بدون قید و شرط را اعلان نمایند،
روند صلح را تسریع نموده و مشاغل کاری را ایجاد نمایند.
نکات مهم از نشست مشورتی با نهادهای مدنی که به میزبانی دفتر نمایندگی ملکی ناتو، تدویر يافت( ۲۴ فبروری سال ۲۰۱۹ )
- در صورت امکان، زنان افغان باید تلاش ورزند که در دیدارها با نمایندگان طالبان دخیل شوند؛ تا آنها در مورد حقوق زنان موقف شان را واضح سازند؛ زیرا تاکنون تعبیر اظهار نظر طالبان در مورد حقوق زنان دشوار است.
- زنان علاوه بر اینکه در رابطه به موضوعات مربوط به زنان پرسیده شوند و نظر شان گرفته شود، در مشوره هايی که در مورد آینده افغانستان صورت میگیرد، به زنان نیز سهم داده شود.
- سهم دادن در روند مذاکرات به زنان، زنان را آماده می سازد تا اجندا تهیه کنند و در هر گونه فیصله ها طور درست فیصله نمایند، از این جهت نیاز است تا به صدای زنان گوش داده شود.
تقویت صداهای محلی
اطمینان باید حاصل شود که صداهای زنان، صرف به کابل منحصر نیست، مرکز تعلیمی زنان افغان با ابتکارات ذکر شده؛ در شش ولایت کشور، ورکشاپ های صلح را برگزار کرد؛ تا برای زنان عام زمینه مساعد شود که در خصوص هرگونه معاملۀ صلح در آینده با طالبان و یا اینکه گفتگوی ممکنۀ صلح به سطح منطقه چطور خواهد بود، نظریات خود را ارائه کنند.
ورکشاپ ها در ولایات مختلف برگزار شد تا در را بطه با روند کنونی صلح، نظریات زنان اقوام مختلف شنیده شود. اشتراک کنندگان، دارای وظایف مختلف از جمله رهبران شوراهای انکشاف دهات، معلمین، زنان خانه و متعلمین بودند و اشتراک کنندگان بیشتر این ورکشاپ ها کسانى بودند که در درگیری کنونی، به طور مستقیم متاثر شده بودند.
هدف این ورکشاپ ها این بود که زنان تشویق شوند تا در آیندۀ ولایات شان، چگونگى نقش خود را تصور کنند که از کدام طریق میخواهند با صلح پایدار و همه جانبه همکاری داشته باشند. در موضوعات اساسی بررسی شده، خطوط سرخ و موضوعات غیرقابل بحث زنان در گفتگوهای صلح مشخص شد. دیگر اینکه زنان برای صلح و آشتی در اجماع خود، چه نوع همکاری کرده ميتوانند؟ آنها همچنان در خصوص اقدام لازم به سطح ملی بحث کردند تا در روند ذکر شده، از سهم معنادار تمام اشتراک کنندگان، اطمينان حاصل شود.
زنان ولایت ننگرهار هراس داشتند که اگر دولت افغانستان، فاقد ظرفیت به دست آوردن حمایت مردم باشد، حمایت طالبان بیشتر خواهد شد؛ زیرا گروه های مسلح، به دست آوردن حمایت مردم را هدف خود انتخاب کرده اند. زنان یادشده همچنان گفتند که اگر مردم راه بیرون رفت از فقر را پیدا نکنند، صلح پایدار ناممکن است؛ زیرا این حالت مردم، باعث تقویت صفوف مخالفان مسلح دولت میشود.
از زنان همچنان پرسیده شده که خطوط قرمز آنها در مذاکرات صلح با طالبان کدام اند؟ آنان اذعان میکردند که اجازه نخواهند داد تا دستاوردهای ۱۸ سال گذشته؛ قانون اساسی، آزادی بیان، نقش زنان در پیشرفت جامعه و کشور، کارکردن زنان، حق رای دادن به آنان و حقوق فراگیری تعلیم، قربانی معامله شود.
صلح پایدار در جامعه مانند صلح سیاسی به زودی قابل استقرار نیست
زنان افغان، همیشه خواستار اشتراک در مذاکرات صلح اند و با عدم اشتراک آنها، نه تنها که حقوق آنها پایمال خواهد شد، بلکه دوام صلح با تهدید مواجه خواهد شد. مردم به صلح احتمالی تمایل دارند؛ اما این بدان معنا نیست که از پیشرفت های زنان افغان، چشم پوشی شود.
عدم توجه به اشتراک زنان در مذاکرات صلح، سبب خواهد شد تا ساختارهای پیشین قدرت طلبان، دوباره قدرتمند شوند و چنین وضعیتى به نفع جریان هايی رقم خواهد خورد که جنگ و بغاوت می کنند و بر پیشرفت و ثبات اعتماد ندارند.
همچنان از زنان پرسیده شده که بعد از به تفاهم رسیدن دولت و طالبان، به سطح ملی و منطقوی چه نوع ثبات برقرار خواهد شد؟ پاسخ روشن بود؛ طرفین باید در این معاملۀ فرضی به تعهدات شان پابند باشند و این را نیز اذعان کرد در صورتیکه طرفین به وعده های شان ثابت قدم نمانند، صلح دایمی ناممکن است و برای جلوگیری از این وضعیت، به سطح ملی و محلی خواستار تضمین شده اند. همچنان نگرانی ابراز شد که نبود تضمین کنندگان به سطح محلی، با ورود طالبان به روستاهای شان به مردم ضرر خواهند رساند و با چنین دیدگاه آنها ابراز مخالفت کردند. قابل ذکر است که زنان پرسیده شده، آماده نبودند تا مشخص نمایند که کدام اشخاص، اداره و یا جریان، نقش ضامن را به دوش گرفته می تواند؟ آنها اذعان میکردند که در بخش حیاتی توافقنامه با طالبان، باید شرط خلع سلاح نمودن نیز شامل شود، این بحث حایز اهمیت است تا در جریان خلع سلاح و به زندگی ملکی سوق دادن گروه های مسلح غیرقانونی به موضوع حساسیت جندر نیز توجه صورت گیرد و زنان نیز باید در تطبیق روند خلع سلاح سازی شامل شوند.
اعمار روابط میان خانواده ها و جوامع
همچنان زنان يادشده؛ ابراز علاقمندی کردند تا به سطح منطقوی، در آشتی نمودن خانواده هايی کمک نمایند که از گذشته روابط خوب با هم ندارند؛ البته اشاره به خانواده هايی بود که به سبب جانبداری از طالبان و یا دولت، روابط آنها خدشه دار شده است. این اقدام، بخشى از تلاش های زنان را برملا میکند که برای اعادۀ صلح به جامعه و کشور کمک میکند. باید از این علاقمندی و تعهد همه جانبه اصلاحی زنان بهره برداری صورت گیرد. زنان اگر در جریان نمایش قدرت میان طالبان و امریکا، روسیه، سیاسیون افغان به حاشیه رانده شوند؛ اين مذاکرات، حیثیت مذاکرات بین الافغانی را گرفته نمی تواند و همه شمول اطلاق نمیشود.
پيشنهادات
با در نظرداشت به مشوره ها به سطح ولایات و اظهارات ادارات، نهادهای مدنی و نمایندگان زنان در ماه های اخیر، توصیه های ذیل ترتیب شده است:
- اصطلاح مذاکرات بین الافغانی به رهبری افغان ها، معرفی دوبارۀ هر نوع اصول اساسی برای صلح در افغانستان است؛ انجام مذاکرات بدون اشتراک حکومت افغانستان، صرف طالبان را تقویت کرده می تواند، مذاکرت میان افغان ها زمینه را برای مذاکراتى مساعد کرده نمی تواند که بطور کامل به رهبری افغان ها و بین الافغانی باشد.
- هیچ گروه حق ندارد تا در مذاکرات با طالبان، بدون در نظرداشت منافع افغان ها، طور اخص حقوق زنان افغان به تفاهم برسد. باید در هر نوع معامله از حفظ تمام حقوق بشری، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی اطمینان حاصل شود. مورد حایز اهمیت اینکه باید حقوق زنان حفظ شود، زنان افغان باید از طریق تریبیون، از خود نمایندگی کنند و باید بدانند که اشتراک در روند صلح مهم است.
- در صورت امکان، زنان افغان با نمایندگان طالبان نشست هايى را برگزار نمایند؛ تا موقف آنها در مورد حقوق زنان واضح شود و از نتایج مذاکرات با طالبان، باید در مذاکرات صلح استفاده صورت گیرد. همچنان مذاکرات صلح، باید به جهتى سوق داده شود که حقوق زنان در آن محفوظ باشد.
- اشتراک زنان در مذاکرات صلح، نباید صرف به حقوق آنها منحصر باشد؛ آنها حق دارند تا در همه مسایل افغانستان نظر بدهند و روی آن بحث کنند. اگر در مورد صلح و یا آتش بس تفاهم صورت میگیرد، باید میکانیزمى ایجاد شود که افراد مسلح، خلع سلاح و بطور افراد عادی در جامعه مدغم شوند. زنان افغان روی این مورد هم پافشاری دارند که برنامه خلع سلاح، نباید صرف بر طالبان تطبیق شود؛ باید گروه های تبهکار، جنگ سالاران و ملیشه های محلی نیز شامل ساخته شوند.
- همه طرف ها باید اطمینان حاصل کنند که تلاش های صلح در افغانستان، به منافع سیاسی و کارزار انتخابات میزان ۱۳۹۸ بستگی دارد.
- طرفین دخیل در مذاکرات صلح، نباید روی مواردى تفاهم کنند که به اساس آن، برای خروج زودهنگام نیروهای امریکایی، زمینه فراهم شود و یا معامله اى صورت گیرد که در پی به دست آوردن منافع و فرصت بیشتر، نگرانی های عمده از نظر انداخته شود.
- از اینکه به سطح ملی و منطقوی جلو هرج و مرج و بی ثباتی گرفته شود، نیاز است تا به سطوح ملی و جهانی، میکانیزم هايى وجود داشته باشد. برای عملی شدن این مورد، به ماموریتى نیاز است که در صورت تخطی از توافق ها، به اقدام عملی مبادرت ورزد.
- درصورتیکه با طالبان در مورد صلح و یا آتش بس تفاهم صورت میگیرد، در چنین وضعیت لازم است تا حلقات زورگو، ملیشه های محلی و گروه های مسلح مخالف، تحت نظارت قرار داده شوند، تا از اخلال جلوگیری شود.